ALİ ŞERİATİ’NİN DÜŞÜNSEL DÜNYASI VE SİYASAL FİKİRLERİ; ŞAHSİYETLER, OLAYLAR VE OLGULAR

Instructor Dr. Onur ÇELİK

İran siyasal hayatı açısından oldukça önemli bir figür olan Ali Şeriati, kendi döneminde İslam düşüncesini özellikle Marksist terminoloji ve teorilerle harmanlayarak kendine özgü ve nevi şahsına münhasır bir düşünce geleneğinin temsilcisi olmuştur. Bu bağlamda sosyolojiden siyaset bilimine kadar farklı disiplinlerin ilgisini çeken Şeriati, Türk siyaset bilimi literatüründe de önemi bir yer tutmaktadır. Doğu ve Batı medeniyetlerini yakından tanıma fırsatı bulan Ali Şeriati yaşadığı dönemin sorunlarına İran özelinde çözüm yolları arayan genelde ise İslam literatürüne farklı bakış açısı katan önemli bir düşünürdür.
İran’da yaşanan 1979 Devrimi İslam coğrafyasında önemli yer tutarken günümüze kadar gelen tartışmalı bir süreci de başlatmıştır. Bu çalışmanın amacı da Ali Şeriati’nin siyasi görüşlerini tespit edip, bu görüşlerin İran İslam Devrimi’ne etkilerini saptamaktır.
Bu doğrultuda Şeriati, İslam ülkelerinin geri kalmasının nedeninin iktidarların yanlış uygulamalarından ve dini kendi çıkarları doğrultusunda kullanmalarından kaynaklandığını belirtmiştir. Din özünden koparıldığından Batı ile mücadelede yetersiz kalınmış ve Batı taklitçiliği ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak Şeriati İslamiyet’i öze dönüş olarak tekrar yorumlayarak İran’a ve İslam ülkelerine bir reçete sunmuştur. Bu reçete, İslam dünyasının önemli aktörlerinden biri olarak Türkiye açısından da önemli önermeler barındırmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Ali Şeriati, İran Devrimi, İslam, Rejim, İdeoloji.

DOI: https://doi.org/10.58642/kutbilim
Yayın Tarihi: 08.06.2023

Kaynaklar | PDF